Termin lordoza odnosi się do przedniej krzywizny odcinka kręgosłupa.

Fizjologia lordozy u ludzi i innych dwubiegunowców

Pionowy chód człowieka jest osobliwością wśród zwierzęcych form lokomocji. Wraz z rozpoczęciem nauki chodzenia, w wieku około 11 miesięcy, zmienia kształt kręgosłupa z prostego łuku leżącego niemowlęcia na podwójną formę w kształcie litery S chodzącego dorosłego.

Die Wirbelsäule des menschlichen Feten ist C-förmig (links im Bild). Beim krabbelnden Kind entsteht eine Lordose der Halswirbelsäule , die Lendenlordose ist noch nicht angelegt – rechtes Bild). Abb aus: K. M. BAGNALL, P. F. HARRIS AND P. R. M. JONES. A radiographic study of the human fetal spine. 1. The development of the secondary cervical curvature. J. Anat. (1977), 123, 3, pp. 777-782

Kręgosłup osób dorosłych wykazuje wyraźną lordozę lędźwiową (LL), jak również kifozę piersiową (TK), która rozwija się wraz z chodem dwubiegunowym człowieka po 1 roku życia. Copyright © 2013 Hasan Ghandhari et al. Rys: BioMed Research International, Tom 2013 (2013), artykuł ID 842624, 7 stron http://dx.doi.org/10.1155/2013/842624, Assessment of Normal Sagittal Alignment of the Spine and Pelvis in Children and Adolescents Hasan Ghandhari, Hamid Hesarikia, Ebrahim Ameri i Abolfazl Noori.

U innych dwunożnych (niektóre gatunki dinozaurów oraz wyłaniające się z nich ptaki i kangury) kręgosłup piersiowy i lędźwiowy przebiegają poziomo, tak że grawitacja nie wpływa na oś podłużną kręgosłupa.

Skelett einer Taube

U ludzi natomiast, kierunek grawitacji i oś podłużna kręgosłupa znajdują się w jednej płaszczyźnie. Dlatego elastyczny kręgosłup zatapia się w sobie. Wiązadła kręgosłupa, wraz z ich indywidualną elastycznością, określają, w jakiej odległości poszczególne ciała kręgowe mogą poruszać się do przodu lub do tyłu od pionowej osi ciężkości. Muszą się one wypłynąć, ponieważ cały kręgosłup jest wystawiony nie tylko na działanie grawitacji pionowej, ale także na działanie sił odchylających się od kierunku grawitacji – sił lokomocji, zginania i nachylenia bocznego – naszej dowolnie wybranej aktywności motorycznej.

Ponadto ludzki staw biodrowy jest zbudowany jak czteroczęściowy i dlatego ma swój naturalny punkt spoczynku przy zgięciu biodra pod kątem około 90°. Kiedy ciało znajduje się w pozycji wyprostowanej, staw musi być rozciągnięty do maksimum, często nadmiernie rozciągnięty, a ponadto miednica jest przechylona do przodu w celu skompensowania anatomicznej niezdolności do dalszego rozciągania stawu w pozycji stojącej. Wymuszone przechylenie miednicy do przodu może być teraz zrekompensowane jedynie przez kompensację krzywizny kręgosłupa lędźwiowego do tyłu – jest to tzw. lordoza. Praca wykonana przez mojego ojca, chirurga ortopedę dr Manfreda Scholbacha, ujawniła te mechaniczne osobliwości ludzkiej miednicy, które do tej pory były błędnie interpretowane jako rozciągliwe zahamowanie biodra niemowlęcia. Biodro niemowlęcia jest już w pełni wyprostowane, gdy kopie z “zgiętymi” stawami biodrowymi leżącymi na plecach i nie może wejść w kontakt z poduszką. Dorosły, który śpi z nogami rozciągniętymi na plecach lub “rozciąga” stawy biodrowe w pozycji stojącej, przeciąga stawy biodrowe i wymusza lordozę, która jest uważana za normalną u ludzi.

Patogeniczne skutki zwiększonej lordozy

Ta lordoza przybiera różne rozmiary u poszczególnych osób. Jest to uwarunkowane wieloma czynnikami.

Lordozy wzmacniają: duża długość ciała, miękka tkanka łączna (więzadła kręgosłupa składają się z tkanki łącznej), zwiotczałe mięśnie, słaba muskulatura (zwłaszcza mięśnie pośladkowe), anomalie kręgosłupa, wystające masy ciała w okolicy piersi i brzucha (osoby z nadwagą, kobiety w ciąży i kobiety z ciężkimi piersiami), przechylenie miednicy do przodu. Kobiety są na ogół dotknięte cięższą lordozą niż mężczyźni z powodu bardziej wyraźnego przechylenia miednicy oraz jako dziewczęta przed okresem dojrzewania. W okresie dojrzewania miednica dziewczynek rośnie silniej do przodu – prowadzi to do tendencji do opadania przedniej krawędzi miednicy. Rośnie też mocniej po obu stronach. Prowadzi to do silniejszego przyciągania mięśni zginaczy bioder (mięśni psoas) do kręgosłupa lędźwiowego. Mięśnie te łączą kręgi lędźwiowe z wewnętrzną krawędzią kości udowej. Wraz ze stopniowym powiększaniem się odległości między kośćmi udowymi u dziewcząt w okresie dojrzewania, pojawia się tendencja do ciągnięcia w dół kręgosłupa lędźwiowego.  Ponieważ kręgi nie mogą być uciskane (osteoporoza u starszych kobiet prowadzi najpierw do spiekania kręgów lędźwiowych), kręgosłup może jedynie podążać w dół przez silniejsze zakrzywienie – lordoza pogarsza się.

Kobiety są zatem szczególnie dotknięte wszystkimi chorobami wtórnymi o zwiększonej lordozie. Te wtórne choroby obejmują ucisk naczyniowy w brzuchu, udach i kolanach, trakcję przeponową na splocie słonecznym oraz ucisk jelita między naczyniami (aorta i tętnica górna jelita) lub między aortą a ścianą brzucha.

Poszczególne zdjęcia kliniczne są pokazane tutaj: Trąbka i zwojów kręgowych uciskanie celiakiakii, zespół dziadka do orzechów, zespół Wilkiego, zespół uciskania żyły głównej, uciskanie żyły udowej, uciskanie żyły głównej poplitea, zespół May-Thurner’a, zator w miednicy, uciskanie tętnic nerkowych i rdzeniowych przez przeponę

Konieczność sonograficznej diagnostyki czynnościowej lordozy

Lordoza jest często widoczna już podczas badania przedmiotowego. W wielu przypadkach zaskakujący jest jednak określony sonograficznie stopień lordozowości. Czasami w szczytowym punkcie lordotycznej krzywizny kręgosłupa jest tylko kilka milimetrów odległości od wewnętrznej granicy ściany brzucha i stopień ucisku narządów wewnętrznych nie jest widoczny dla chorego z zewnątrz.

Dlatego ważne jest, aby lordoza i ściśnięte struktury były dokładnie odwzorowane w dynamicznych ultradźwiękach. Skompresowane naczynia i organy są badane sonograficznie w różnych pozycjach. Ciśnienie w naczyniach określa się za pomocą kolorowych ultradźwięków Dopplera, upośledzenie funkcji narządów mierzy się za pomocą programu PixelFlux.

Pierwszym celem w leczeniu tych chorób uciskowych, przed wszelkimi późniejszymi niezbędnymi zabiegami medycznymi lub chirurgicznymi, jest zatem zmniejszenie lordozy. Można do tego celu wykorzystać fizjoterapię, specjalne ćwiczenia sportowe i jogiczne. Następnie zaleca się stosowanie odpowiednich ćwiczeń, obuwia i mebli do siedzenia, a także konstrukcji łóżka w celu zmniejszenia lordozy i ucisku.

Prosimy o zapoznanie się z naszymi uwagami dotyczącymi wyjaśnień medycznych na tej stronie.